Cá vàng vốn dĩ sở hữu màu sắc rực rỡ và cuốn hút tự nhiên. Tuy nhiên, nếu người nuôi không chú ý kỹ lưỡng trong quá trình chăm sóc hoặc áp dụng sai kỹ thuật nuôi, màu sắc của cá có thể bị ảnh hưởng, thậm chí dẫn đến tình trạng cá vàng bị nhạt màu. Vậy nguyên nhân gây ra cá bị nhạt màu là gì? Làm thế nào để duy trì được màu sắc tươi sáng, không để cá mất màu theo thời gian? Hãy cùng khám phá những bí quyết trong bài viết dưới đây!
Nguyên nhân cá vàng bị nhạt màu
Thực tế, màu sắc của cá vàng chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố bên ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cá vàng bị nhạt màu.
Thiếu sắc tố trong thức ăn khiến cá bị nhạt màu
Tại sao cá bị nhạt màu? Một trong những nguyên nhân cá vàng bị mất màu là do lượng sắc tố mà chúng hấp thụ từ thức ăn không đủ. Các sắc tố này, đặc biệt là carotenoid, được tìm thấy trong một số loại thực phẩm nhất định và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì màu sắc rực rỡ cho cá. Khi cá không nhận đủ carotenoid hoặc chế độ ăn thiếu các loại thức ăn giàu chất dinh dưỡng, màu sắc của chúng sẽ dần phai nhạt.
Bên cạnh đó, chất lượng thức ăn, cách bảo quản không đúng hoặc việc cho ăn không đều đặn cũng có thể làm giảm hiệu quả hấp thụ sắc tố của cá, dẫn đến hiện tượng mất màu. Vì vậy, việc chọn lựa thức ăn phù hợp và cung cấp đầy đủ dưỡng chất là yếu tố thiết yếu để duy trì màu sắc sống động cho cá vàng.
Thiếu ánh sáng hoặc đèn hồ là màu trắng khiến cá vàng bị nhạt màu
Màu sắc của cá vàng cũng có thể trở nên nhợt nhạt hoặc thậm chí cá vàng đổi màu trắng nếu thiếu ánh sáng trong bể. Tương tự như cách làn da con người trở nên nhợt nhạt khi thiếu tiếp xúc với ánh nắng, cá cũng cần ánh sáng để duy trì sắc tố trên cơ thể.
Điều này giải thích tại sao trong môi trường thiếu sáng, cá vàng dần mất đi màu sắc rực rỡ. Ngay cả những loài cá vàng được nhân giống chọn lọc cũng phát triển màu sắc như một cơ chế bảo vệ tự nhiên. Màu sắc của cá thường thay đổi dựa trên môi trường xung quanh để giúp chúng ngụy trang.
Ví dụ: Nếu môi trường sống của cá vàng có màu trắng hoặc nhạt, cơ thể chúng có xu hướng thích nghi bằng cách trở nên nhạt màu hơn để hòa hợp với môi trường, giúp chúng tránh được sự chú ý từ kẻ săn mồi.
Căng thẳng, suy giảm chất lượng nước
Nếu cá vàng bị nhạt màu mặc dù các yếu tố như thức ăn và ánh sáng đều được đảm bảo, thì rất có thể nguyên nhân là do cá vàng bị stress mất màu, căng thẳng. Cá có thể bị ảnh hưởng bởi những yếu tố gây căng thẳng trong môi trường sống, chẳng hạn như rung động mạnh, tiếng ồn lớn xung quanh bể hoặc tình trạng thể chất của cá kém. Bên cạnh đó, nếu chất lượng nước trong bể không tốt, điều này cũng có thể dẫn đến sự nhạt màu của cá.
Ngoài ra, việc tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng, đặc biệt là từ đèn LED có cường độ mạnh, hoặc thời gian chiếu sáng kéo dài cũng có thể khiến cá cảm thấy căng thẳng. Ánh sáng quá mạnh hoặc thay đổi đột ngột sẽ làm cá hoảng sợ, khiến sắc tố trên cơ thể dần phai nhạt.
Nhân tố di truyền học (nguồn gen, giống, cách lai tạo) khiến cá vàng bị mất màu
Cá vàng Ranchu có đặc điểm khá đặc biệt là thường thay đổi màu sắc trong năm đầu tiên trước khi màu sắc của chúng dần ổn định. Sự thay đổi này được quy định bởi yếu tố di truyền và không chịu tác động từ các điều kiện chăm sóc, dinh dưỡng hay sức khỏe của cá.
Do đó, người nuôi không thể can thiệp vào quá trình này và cần kiên nhẫn chờ đợi để màu sắc của cá trở lại trạng thái ổn định như ban đầu.
Mặc dù sự thay đổi màu sắc của cá vàng Ranchu trong quá trình phát triển rất khó dự đoán, các trại giống uy tín với nhiều kinh nghiệm thường có thể phán đoán phần nào. Cá Ranchu sẽ có xu hướng phát triển màu sắc gần giống với một trong hai cá bố mẹ. Đặc biệt, những con Ranchu có màu đen (tricolor) thường trải qua quá trình mất màu theo thời gian, chuyển từ màu đen đậm sang đen nhạt và cuối cùng trở thành màu vàng.
Do nhiễm trùng
Mặc dù đây không phải là nguyên nhân phổ biến nhất khiến cá vàng bị mất màu, nhưng nhiễm trùng lại là một trong những nguyên nhân nguy hiểm nhất. Cá có màu cam hoặc đỏ có thể dần phai màu, trở nên nhợt nhạt khi bị nhiễm trùng, kèm theo đó là hàng loạt các hệ lụy như cá yếu đi, mắc bệnh và suy giảm sức khỏe.
Một trong những tình trạng nguy hiểm nhất là khi cá bị mắc bệnh lao, một căn bệnh có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến nội tạng. Dấu hiệu của bệnh bao gồm các vết loét trên cơ thể, mắt lồi, và cá giảm cân nhanh chóng.
Để giữ cho màu sắc của cá luôn tươi tắn và tránh các bệnh nhiễm trùng, nên duy trì vệ sinh bể cá sạch sẽ, đảm bảo nồng độ amoniac và nitrit luôn ở mức an toàn. Điều này sẽ giúp bảo vệ sức khỏe của cá và giúp tránh được tình trạng cá vàng bị nhạt màu.
Do ký sinh trùng gây nên tình trạng cá vàng bị nhạt màu
Ký sinh trùng như rận nước và trùng mỏ neo thường bám vào vảy và da của cá, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Khi cá bị nhiễm ký sinh trùng, chúng không chỉ yếu đi mà còn dễ mắc phải các bệnh nguy hiểm khác như nhiễm trùng hoặc nấm mang. Khi nhiễm ký sinh trùng nặng, cá sẽ tăng cường tiết chất nhầy để chống lại các tác nhân này, điều này làm cho cá vàng bị nhạt màu và mất đi màu sắc tự nhiên của chúng.
Dấu hiệu dễ nhận biết khi cá Ranchu bị nhiễm ký sinh trùng là chúng thường cọ xát vào các bề mặt xù xì do cảm giác ngứa ngáy; khả năng bơi lội của cá kém đi, vây khép lại, trên da xuất hiện nhiều nốt mẩn đỏ.
Để điều trị, người nuôi có thể sử dụng muối, thuốc methylen hoặc các loại thuốc chuyên dụng và duy trì điều trị trong vòng một tuần để loại bỏ ký sinh trùng. Bên cạnh đó, việc thay nước bể, thêm muối và xử lý môi trường sống sạch sẽ là rất quan trọng.
Cách duy trì giữ màu không cho cá bị nhạt màu
Để duy trì màu sắc rực rỡ cho cá vàng, cách phục hồi màu sắc cho cá vàng và ngăn chặn hiện tượng cá vàng bị nhạt màu, người nuôi cần tuân thủ một số biện pháp chăm sóc quan trọng:
Cho cá ăn thức ăn có tác dụng tăng màu.
Màu sắc của cá vàng phần lớn được quyết định bởi các sắc tố mà chúng hấp thụ từ môi trường, đặc biệt là từ thức ăn. Vì vậy, các loại thức ăn hỗ trợ tăng màu cho cá rất phổ biến trên thị trường. Tuy nhiên, loại dưỡng chất cần thiết sẽ thay đổi tùy thuộc vào màu sắc mà bạn muốn tăng cường.
*Thức ăn giúp tăng sắc tố đỏ:
- Sắc tố đỏ: Gồm carotenoid và astaxanthin.
- Nguồn thức ăn chứa nhiều sắc tố đỏ: Artemia (giáp xác), giun, và các loại thức ăn tăng màu chuyên dụng.
Các loại thực phẩm giàu carotenoid có tác dụng tăng màu đỏ cho cá. Vì cá không thể tự tổng hợp sắc tố đỏ, chúng phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn thức ăn giàu chất này. Nếu thiếu carotenoid, cá vàng nhạt màu hơn hoặc thậm chí là trắng. Dù trong một số thức ăn thông thường cũng chứa carotenoid, nhưng để duy trì màu sắc rực rỡ, việc bổ sung thêm thức ăn tăng màu chuyên dụng là cần thiết.
Động vật giáp xác như artemia chứa hàm lượng astaxanthin cao, giúp duy trì sắc tố đỏ cho cá. Tuy nhiên, artemia và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng thường có giá thành cao và đối với cá vàng – một loài có hệ tiêu hóa khá nhạy cảm, dễ dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa nếu ăn quá nhiều. Đặc biệt trong những ngày nhiệt độ nước cao, cá có thể bị đầy bụng nếu không được hỗ trợ tiêu hóa kịp thời.
Do đó, nên cân bằng giữa việc cho cá ăn artemia, giun hoặc giun khô và kết hợp với thức ăn thông thường như cám G.F.P và rau, để cá có chế độ ăn đa dạng mà vẫn giữ được màu sắc tươi tắn.
*Thức ăn giúp tăng sắc tố đen:
- Sắc tố đen: Có trong tảo xoắn (spirulina) và tảo lục (chlorella).
- Nguồn thức ăn chứa nhiều sắc tố đen: Thực vật phù du, thực vật thủy sinh, tảo, và các loại thức ăn hỗn hợp.
Màu đen của cá vàng phụ thuộc vào các thực phẩm có nguồn gốc từ rau củ. Khi cá bị mất màu đen, nên bổ sung thức ăn chứa spirulina hoặc chlorella để phục hồi sắc tố. Hai loại tảo này thường có sẵn dưới dạng viên nén hoặc thuốc bổ sung. Tuy nhiên, vì viên nén có hàm lượng protein cao, việc cho ăn quá mức có thể dẫn đến béo phì.
Bạn cũng có thể bổ sung thức ăn từ thực vật tự nhiên như thực vật thủy sinh, rêu hoặc áp dụng phương pháp nuôi nước xanh – một kỹ thuật sử dụng nước chứa tảo để giúp cá hấp thụ các dưỡng chất tự nhiên nhằm duy trì màu sắc.
Hơn hết Hikari Pet Food hiểu được màu sắc cá quan trọng như thế nào trong hồ cá cảnh. Việc cá lên màu đẹp khỏe mạnh sẽ giúp tôn lên vẻ đẹp của hồ nói riêng cũng như không gian nội thất trong nhà nói chung. Vì vậy năm nay công ty Hikari của Nhật Bản đã ấp ủ và cho ra đời sản phẩm Goldfish Bio-Gold+ giúp cá lên màu vượt trội, tuy nhiên vẫn đảm bảo được sức khỏe cá khỏe mạnh và giúp cá vàng giữ màu. Hơn ai hết Hikari hiểu chế độ ăn ảnh hưởng đến màu cá vàng rất nhiều!
Goldfish Bio-Gold+ được các chuyên gia hàng đầu của Hikari nghiên cứu tổng hợp đầy đủ các chất dinh dưỡng bao gồm: Protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất, với tỉ lệ cân bằng và phù hợp nhất giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cá Vàng và có thể là cả cá Koi. Giúp tăng màu đỏ vượt trội nhờ bổ sung Zeaxanthin đậm đặc hàm lượng an toàn nghiên cứu và thử nghiệm chặt chẽ.
Với các ưu điểm: Dinh dưỡng cân đối, Hỗ trợ sức khỏe và khả năng tăng cường màu sắc mạnh mẽ hơn, Tăng trưởng vượt mong đợi, Dạng hạt dễ tiêu hóa, Tăng cường hệ miễn dịch, Giảm lượng chất cặn, Sản phẩm được kiểm chứng, bổ sung thêm men vi sinh độc quyền của “Hikari-Germ™” từ đó giúp cá phát triển tốt nhất.
Đây là dòng sản phẩm mới vừa cho ra mắt tại thị trường Việt Nam xuất phát từ thương hiệu lâu đời Hikari và dược các chuyên gia Nhật khuyến khích dùng dòng sản phảm Goldfish Bio-Gold cho tất cả các loại cá vàng và cá koi để giúp chúng phát triển màu sắc và vẻ đẹp.
Nuôi cá theo cặp
Màu sắc của cá nhiệt đới, đặc biệt là cá vàng sẽ rực rỡ nhất trong mùa sinh sản. Khi có sự xuất hiện của cá cái mà cá đực cảm thấy phù hợp, màu sắc của cá đực sẽ trở nên tươi sáng và nổi bật nhất.
Điều này không chỉ là một dấu hiệu cho thấy cá đực sẵn sàng thu hút cá cái, mà còn là một phần quan trọng trong quá trình sinh sản. Tuy nhiên, nếu hai con cá không tương thích, cá cái có thể bị cá đực tấn công, dẫn đến tình trạng căng thẳng và tổn thương, khiến cá vàng bị nhạt màu.
Do đó, trước khi ghép đôi cá, người nuôi cần quan sát kỹ và đánh giá mức độ phù hợp giữa cá đực và cá cái. Nếu bạn muốn ghép đôi thành công và duy trì sức khỏe cũng như màu sắc rực rỡ của cá, hãy đảm bảo rằng môi trường sống, không gian nuôi và các điều kiện cần thiết như dinh dưỡng, ánh sáng đều được chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi quyết định nuôi ghép.
Tạo môi trường nuôi có ánh sáng
Một phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để làm đậm màu sắc của cá vàng là thay đổi màu nền và đáy cát trong bể sang màu đen. Cá vàng có xu hướng thay đổi màu sắc để tự vệ, do đó khi môi trường xung quanh tối màu hơn, cơ thể cá sẽ dần trở nên đậm màu hơn. Thực tế, việc sử dụng đá có kích thước lớn làm nền có vẻ hiệu quả hơn so với các loại đá nhỏ.
Ngoài ra, không thể bỏ qua tầm quan trọng của ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời chứa tia cực tím (UV), và cá vàng sẽ tối màu cơ thể để tự bảo vệ khỏi tác động của tia UV, tương tự như cách da con người phản ứng với ánh nắng. Nếu không có ánh sáng tự nhiên, bạn có thể sử dụng đèn halogen kim loại, vì loại đèn này cũng phát ra tia cực tím, giúp kích thích toàn bộ sắc tố của cá, làm cho màu sắc của chúng đậm hơn.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng với những cá thể cá bạch tạng, việc chiếu tia UV có thể gây tác dụng ngược, làm tổn thương hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng. Do đó, nếu nuôi cá bạch tạng, tốt nhất là tránh sử dụng ánh sáng chứa tia UV.
Mặc dù ánh sáng mặt trời giúp tăng cường màu sắc cho cá, nhưng nó cũng gây ra vấn đề phát triển rêu trong bể thủy sinh, điều này có thể gây khó khăn trong việc duy trì sự sạch sẽ của bể. Bên cạnh đó, bể thủy tinh rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời do dễ bị thay đổi nhiệt độ, làm cho môi trường sống của cá không ổn định.
Vì vậy, để đạt được hiệu quả tốt nhất mà không gặp phải các vấn đề về rêu hoặc nhiệt độ, bạn nên sử dụng đèn LED. Đèn LED phát ra ánh sáng trắng có hơi xanh, đóng vai trò giống tia UV, giúp tăng cường màu sắc mà không làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường trong bể.
Vậy là người nuôi đã có thể biết được nguyên nhân khiến cá vàng bị nhạt màu, cá vàng bị phai màu và những cách khắc phục hiệu quả tình trạng cá vàng bị mất màu. Đừng quên thường xuyên truy cập vào website Hikari để cập nhật thêm nhiều thông tin về cá vàng và các loài cá khác nhé.
Để cải thiện tình trạng sức khỏe cho cá Vàng cũng như hạn chế tình trạng cá mắc các loại bệnh không mong muốn. Hikari đã nghiên cứu và sản xuất ra các dòng cám cho cá Vàng phù hợp với nhu cầu như: Lên màu đẹp, cải thiện hệ tiêu hóa, giúp cá Vàng khỏe mạnh hạn chế bệnh,… Đừng ngần ngại liên hệ Zalo: 0934 196 192 để được tư vấn cụ thể cho từng loại trường hợp nhé!
